Instagram’dan akılalmaz yeni özellik: Artık geri dönüşü yok

DM (Direct Message) bölümüne entegre edilen bu özellik, kullanıcıları farkında olmadan bir tuzağa çekebilir.

Instagram’ın Haritalı Paylaşım Özelliği Ne İşe Yarar ve Neden Endişe Verici?

Instagram’ın son güncellemesiyle hem Android hem de iOS cihazlarda kullanılabilir hale gelen haritalı paylaşım, içeriklerinizi harita üzerinde belirli konumlarla ilişkilendirmenize olanak tanır. Snapchat’in benzer bir özelliğini andıran bu yenilik, tercihe bağlı kullanılabilse de, birçok kullanıcının farkında olmadan aktif ettiği ve konum verilerini paylaştığı gözlemlendi.

Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Ali Murat Kırık’a göre, bu özellik sadece “arkadaşları daha kolay bulma” amacı taşımıyor. Kırık, “Arka planda çok daha kapsamlı bir veri işleme stratejisi dönüyor” diyerek, uygulamanın kullanıcıların kim nerede, günün hangi saatinde ne yapıyor, hangi lokasyonda daha çok zaman geçiriyor gibi davranışsal verilerini topladığını belirtiyor. Bu veriler, reklam hedeflemesi ve hatta güvenlik açıkları açısından risk taşıyor.

Instagram Haritalı Paylaşım Özelliği Nasıl Çalışıyor ve Hangi Bilgileri Paylaşıyor?

Prof. Dr. Ali Murat Kırık’ın açıklamasına göre, özellik aktif hale getirildiğinde cihazın GPS donanımı üzerinden oldukça hassas konum verileri elde ediliyor. Yani sadece şehir veya ilçe değil, sokağınızı hatta apartman seviyesini gösterecek kadar noktasal bilgi sunabiliyor. Konum geçmişi açıksa, kullanıcının gün içinde nerelere gittiği ve ne kadar süre kaldığı gibi bilgiler de algoritmalar tarafından işlenebiliyor.

Kullanıcılar genellikle bu özelliği sadece “yakın arkadaşları” ile paylaşmak için aktif etseler de, cihazın konum verisi Meta’nın veri havuzuna sürekli ve arka planda ekleniyor. IP adresi, bağlantı noktası, Wi-Fi verileri gibi teknik bilgiler de konumla birleştirilerek, evinizin, iş yerinizin veya sıkça gittiğiniz yerlerin profilinin kolayca çıkarılmasına olanak tanıyor. Kırık, “Bu bilgiler bir kez verildi mi geri dönüşü yok” uyarısında bulunuyor.

Haritalı Paylaşım Özelliği Hangi Riskleri Taşıyor?

Prof. Dr. Kırık, haritalı paylaşım özelliğinin taşıdığı riskleri şöyle sıralıyor:

• Fiziksel Takip (Stalking): Gerçek zamanlı konum paylaşımı, kullanıcıyı fiziksel olarak takip edilebilir hale getirerek dijital rahatsız etme biçimlerinin fiziksel alana taşınmasına zemin hazırlıyor. Özellikle eski sevgililer veya takıntılı kişiler için bu durum tehlikeli olabilir.
• Çocuklar ve Gençler İçin Tehlike: Çocuklar ve gençler dijital dünyada daha kolay manipüle edilebildikleri için, canlı konum özelliği kötü niyetli kişilere açık hedef haline gelmelerine yol açabilir. Ebeveyn kontrolü veya yaşa özel gizlilik ayarları olmadan bu tür özelliklerin açık kalması ciddi riskler doğurabilir.
• Dolandırıcılık ve Siber Suçlar: Konum verileri, dolandırıcılar ve siber suçlular için değerli bilgiler sunar. Bir kişinin evde olup olmadığını, düzenli gittiği yerleri veya tatilde olup olmadığını bilen kötü niyetli kişiler, sosyal mühendislik saldırılarıyla (örneğin “kargonuz şu anda bulunduğunuz konuma geliyor” gibi mesajlar) kimlik hırsızlığına kadar gidebilen tuzaklar kurabilir.

Kendinizi Bu Tehditlere Karşı Nasıl Koruyabilirsiniz?

Uzmanlar, bu özellikten kaynaklanan tehditlere karşı korunmak için şu adımları öneriyor:

• Özelliği Kullanmaktan Kaçının: En temel önlem, bu özelliği kullanmamak veya sadece güvendiğiniz kişilerle kısa süreli paylaşım yapmaktır.
• Konum Ayarlarını Kontrol Edin: Uygulamaya verdiğiniz izinleri düzenli olarak gözden geçirin.
• Konum Geçmişini Kapatın: Uygulama ayarlarında ‘konum geçmişi’ gibi verilerin arka planda kaydedilmesini kapatın. Bu, önemli bir güvenlik önlemidir.
• Sosyal Medyada Konum Bazlı Paylaşımlardan Kaçının: Özellikle genç kullanıcılar için bu, atılacak ilk adım olmalı.

Instagram Konum Paylaşma Nasıl Kapatılır?

Instagram’da konum paylaşımını kapatmak için şu adımları izleyebilirsiniz:

1. Instagram’ı Açın: Profil sayfanıza gidin ve sağ üst köşede yer alan üç çizgi (☰) simgesine dokunun.
2. Ayarlar ve Gizlilik’e Girin: Açılan menüden ‘Ayarlar ve Gizlilik’ seçeneğini seçin.
3. Konum Ayarlarını Bulun: ‘Hikaye, Canlı Yayın ve Konum’ başlığına tıklayın.
4. Konum Paylaşımını Kapatın: ‘Konum Paylaşımı’ bölümüne girin. ‘Konumunu kimler görebilir?’ seçeneğinden ‘Hiç kimse’yi işaretleyerek paylaşımı devre dışı bırakın.
5. Telefon Ayarlarını Kontrol Edin: Ek olarak, telefonunuzun kendi ayarlar menüsüne giderek Instagram’ın konum erişim iznini tamamen kapatabilir, uygulamanın fiziksel konumunuza erişimini durdurabilirsiniz.